Hệ thống nước sạch Hà Nam: Nỗi thất vọng của người dân

Vài năm qua, người dân 5 xã ở Bình Lục (Hà Nam) vui mừng khi có nước sạch sinh hoạt. Tuy nhiên, niềm vui ngắn ngủi khi phát hiện nguồn nước nhiễm bẩn, đặc biệt là hàm lượng Nitrit cao gấp nhiều lần mức cho phép.

Trước đây, người dân lo lắng về nguồn nước giếng khoan, nước mưa nhiễm Asen và kim loại nặng. Nay, nước sạch từ nhà máy Đồng Du (xã Đồng Du) mang đến hy vọng, nhưng niềm vui dang dở khi người dân phát hiện dấu hiệu ô nhiễm.

Ông Lưu Văn Hịch (xã Đồng Du) chia sẻ: Gia đình từng dùng nước sạch để ăn uống, nhưng nay chuyển sang nước mưa vì lo ngại mùi hôi, cặn đục. Tương tự, nhiều người dân xã Bình Nghĩa cũng lo lắng và ký đơn đề nghị kiểm tra chất lượng nước.

Ông Nguyễn Ngọc Tuấn (xã Đồn Xá) sau khi nghỉ hưu về quê, phát hiện nước có vấn đề, thậm chí có mùi "phân lợn". Kết quả xét nghiệm cho thấy hàm lượng Nitrit cao gấp 7 lần mức cho phép.

Nhà máy Đồng Du có công suất 4.000m3/ngày đêm, cung cấp nước cho 10.400 hộ gia đình, lấy nguồn nước từ sông Châu Giang. Trung tâm Y tế huyện Bình Lục ghi nhận một số chỉ số nước không đạt như Clo dư tự do (tháng 4/2023) hoặc độ đục (tháng 5/2023).

Tại nhà máy, nước được hút từ sông vào hồ chứa, rồi bơm lên hệ thống lọc. Tuy nhiên, xung quanh hồ chứa có 2-3 trang trại lợn, nước thải bốc mùi hôi thối, và hệ thống xử lý nước sinh hoạt cũ, dẫn đến côn trùng, bọ lẫn vào nước.

Ông Phan Ngọc Luân, Chủ tịch Hội đồng thành viên, kiêm Giám đốc Công ty TNHH xây dựng Mỹ Đà (đơn vị quản lý nhà máy), thừa nhận nguyên nhân chính là do nguồn nước đầu vào không đảm bảo. Ông cho biết nhà máy sẽ đóng cửa nếu không thể xử lý được tình trạng ô nhiễm.

Ông Trần Xuân Dũng, Chủ tịch UBND huyện Bình Lục, khẳng định đã nắm được tình hình và chỉ đạo Phòng Y tế phối hợp lấy mẫu xét nghiệm, yêu cầu nhà máy báo cáo sự việc. Huyện cũng tuyên truyền hạn chế rác thải, chất thải chăn nuôi ra sông, đồng thời đề nghị nhà máy đầu tư công nghệ mới.

Về giải pháp lâu dài, ông Dũng cho biết tỉnh Hà Nam đang làm việc với Hà Nội xây dựng đề án cải tạo môi trường nước, xem xét lấy nước từ sông Hồng và thau rửa sông Châu Giang. "Tuy nhiên, đây là những dự án dài hơi", ông Dũng nói.

PGS.TS. Nguyễn Duy Thịnh, nguyên Viện trưởng Viện Công nghệ sinh học và thực phẩm (ĐH Bách Khoa Hà Nội) cho biết, Nitrit (công thức hóa học là N02) là hợp chất của Nitơ được hình thành trong quá trình phân hủy hợp chất hữu cơ như xác động vật.

Cùng với đó, là các hoạt động sản xuất, xả thải chất thải xuống dòng sông dẫn đến ô nhiễm. Sự có mặt của Nitrit trong nguồn nước chứng tỏ nước đã bị ô nhiễm trong thời gian dài. Theo PGS. Nguyễn Duy Thịnh, Nitrit được khuyến cáo là có khả năng gây ung thư ở người.

Ngoài ra, hàm lượng Nitrit trong cơ thể cao sẽ gây ức chế oxy dẫn đến hiện tượng thiếu oxy trong máu. Trường hợp nhiễm độc trầm trọng nếu không được cứu chữa kịp thời dẫn đến tử vong cao.